کاروانسرای دیر گچین در هفتاد کیلومتری شمال شرقی شهر قم، در مسیر جاده گرمسار به قم واقع شده است. این مکان در راه تجاری ری به قم قرار داشت و یکی از کاروانسراهای بزرگ با امکانات رفاهی بسیار بوده که به همین دلیل عنوان مادر کاروانسراها را به خود اختصاص داده است.
امکاناتی از جمله: مسجد، حمام، چندین توالت، شبستان مخصوص شاهنشینان و میهمانان مخصوص، مغازه هایی برای خرید و فروش، قبرستان، انبار علوفه برای دام ها، کوره آجرپزی، آسیاب، 44 اتاق و 4 اصطبل مخصوص دام ها و... که کمتر در دیگر کاروانسراها به این شکل و با این وسعت به چشم می خورد.
دوره ساخت این کاروانسرا به زمان ساسانیان می رسد اما در طول تاریخ مرمت بسیار بر خود دیده است و ساختمانی که اکنون باقی است مربوط به عصر صفویه می باشد. بنای آن از آجر، آهک، گچ و خشت به صورت چهار ایوانی ساخته شده که چهار برج در گوشه های ساختمان و دو برج در سردر اصلی نهاده شده است و مساحت کلی آن به 12 هزار متر مربع می رسد.
این بنای تاریخی به نام های متفاوتی مشهور است از جمله دیر الجص، دیر کاج، دژ کردشیر و اردشیر که در سال 1382 به ثبت آثار ملی رسیده است.
