عمارت مشیر دیوان یکی از بناهای تاریخی استان کردستان است که در محله قدمی سرتپوله شهر سنندج واقع شده است. این عمارت زیبا که 3650 مترمربع وسعت دارد در دوران قاجاریه ساخته شده است و متعلق به فردی با نام "میرزا یوسف مشیر دیوان" است. میرزا یوسف جانشین حاکم وقت کردستان بوده است و برخی از جلسات حکومتی نیز در عمارت وی برگزار می شده است. سردر ورودی این عمارت یکی از زیباترین بخش های آن محسوب می شود. سردرب ورودی که با نام سردرب "جلوخانی" شناخته می شود به شکل نیم هشتی ساخته شده است که در آن سکوها و طاق نماهای متعددی به چشم می خورد و با تکنیک آجرکاری آراسته شده است.
بر بالای این سردرب مکانی با عنوان جان پناه که محل نگهبانی و دیده بانی بوده است ساخته شده است. علت ساخت این جان پناه ها نگهبانی از این عمارت بوده است چرا که اغلب جلسات مهم حکومتی در این عمارت برگزار می شده است. با عبور از درب ورودی وارد فضای هشتی با طاق سنبلی می شوید که دربان عمارت در آن جا اقامت می کرده است و علاوه بر اتاق دربان یک انباری و یک ورودی به سمت حیاط خدمه و ورودی به سمت حیاط اصلی به چشم می خورد. با عبور از فضای هشتی وارد فضای حیاط اصلی عمارت می شویم. در اطراف حیاط اصلی شش حیاط دیگر نیز تعبیه شده است و عمارت به طور کلی از هفت حیاط زیبا برخوردار است.
در حیاط های این عمارت آب نماهای زیبا در کنار حوض های بزرگ و کوچک به چشم می خورد که بسیار جذاب است. در حیاط اصلی عمارت بنایی زیبا قرار دارد که دارای سقفی شیروانی با یک کلاه فرنگی است. در این بخش از عمارت ایوانی ستون دار و زیبا و تالاری با نام تالار تشریفات نیز به چشم می خورد که با انواع هنرهای تزئینی همانند گچبری آراسته شده است. پنجره ها و درب های گره چینی شده در کنار ارسی ها و شیشه های رنگی نیز بر شکوه این بخش از عمارت افزوده است. ستون های سنگی حجاری شده باط رح طنابی در کنار ازاره های سنگی حجاری شده با نقوش مختلف و مقرنس کاری های ظریف از دیگر تزئینات قابل توجه این عمارت است. عمارت از بخش های گوناگونی همانند اندرونی، حیاط مستخدمینف مطبخ و .. تشکیل شده است.
یکی دیگر از بخش های قابل توجه این عمارت حمام زیبای آن است. حمام در حیاط اندرونی عمارت قرار دارد و از بخش های مختلفی همانند سربینه، گرمینه، بینه ، خزینه، خلوتی و .. تشکیل شده است و با هنر آهک بری با نقوش مختلف از گیاهان و حیوانات از جمله تزئینات به کار رفته در این حمام است. آنچه در این عمارت به وضوح پیداست اصول معماری اصیل ایرانی است که در جای جای این عمارت زیبا و تاریخی به کار رفته است.
