شیراز از قدیمی ترین و محبوب ترین مقصد های گردشگری است و در جای جای آن بوی شعر و ادب به مشام می رسد.
یکی از مکان های معروف و فراموش نشدنی شیراز، آرامگاه سعدی است. سعدیه یکی از جاهای دیدنی شیراز است که در طول تاریخ مورد توجه هنر دوستان قرار گرفته است.آرامگاه سعدی بنایی است که تلفیقی از هنر معماری جدید و قدیم است و که به زیبایی هر چه تمام تر در میان باغی با صفا میزبان گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد.
زندگی نامه سعدی شیرازی
ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف که در بین ایرانیان و جهانیان با نام سعدی شیرازی شناخته می شود یکی از مشهورترین و محبوب ترین شاعران و نویسندگان ایرانی است که بوستان و گلستانش از شهرت جهانی برخوردار است. استاد سخن و پادشاه سخن در کنار شیخ اجل از جمله لقب های سعدی بزرگ است که نشان از جایگاه وی در زبان و ادب فارسی دارد. سعدی در سال 602 هجری قمری در شهر شیراز دیده به جان گشوده و پس از تحصیل و قریب به سی سال جهانگردی و وارشاد مردم بالاخره به شیراز برگشته و در سال 690 هجری قمری در همین شهر دیده از جهان فروبسته است. پس از مرگ این ادیب فرزانه وی را در همان خانقاهی که مشغول زندگی و تدریس بوده است به خاک می سپارند.
تاریخچه آرامگاه سعدی
گرچه تاریخ دقیق ساخت نخستین مقبره بر فراز قبر سعدی مشخص نیست اما نخستین بار در دوران حکومت ایلخانی وزیر معروف آباقاخان اقدام به ساخت یک مقبره ساده بر فراز مزار این ادیب بزرگ می نماید. در مقابل خانه سعدی نیز حوضی قرار داشته که مردم چه در دوران حیات و چه بعد از وفات وی برای گرفتن حاجت در آن به شستشوی لباس های خود می پرداختند. با گذر زمان در سال 988 هجری قمری حاکم فارس که فردی با نام یعقوب ذوالقدر بوده آرامگاه سعدی را به طور کلی تخریب می نماید. مقبره سعدی به همین صورت باقی می ماند تا اینکه در دوران زندیه به دستور کریم خان زند در سال 1187 هجری قمری مقبره ای زیبا و دو طبقه بر فراز مزار وی ساخته می شود.
در دوره قاجار بنابر برخی تعصبات مذهبی کورکورانه برخی اقدام به شکستن سنگ قبر سعدی می نمایند اما فردی با نام علی اکبر قوام شیرازی سنگ قبر را تعویض کرده و شعری در مدح رسول اکرم(ص) از اشعار خود سعدی بر روی سنگ قبر حک می نماید. حبیب الله خان قوام الملک شیرازی نیز سال ها بعد بنای آرامگاه را به طور کلی ترمیم کرده و سرپرستی برای رسیدگی به امور مقبره مقبره معین می کند. در سال 1324 تصمیماتی برای بازسازی مقبره سعدی اتخاذ شده و کار ساخت و ساز مقبره جدید در سال 1330 هجری شمسی آغاز می گردد. در طراحی آرامگاه سعدیه نیز از نظرات معمار برجسته فرانسوی آندره گدار نیز استفاده شده است.
معماریه سعدیه
طراحی بنای آرامگاه را محسن فروغی و علی اکبر صادق بر عهده گرفته و کار ساخت آغاز می گردد. طرح کلی مقبره که در میان یک باغ وسیع قرار گرفته است شامل یک تالار ستون دار و یک ایوان بلند است که به صورت حرف L قرار گرفته و کار ساخت در سال 1331 هجری شمسی به پایان می رسد. با ورود از در سعدیه که با شعری از سعدی مزین شده است محوطه ای وسیع با انبوه درختان به چشم می خورد. با حرکت در باغ گلکاری شده و کاملا ایرانی دو مستطیل شکل در نزدیکی مقبره نمایان می شود. ظاهر بنای مقبره سعدی به صورت یک بنای مستطیل شکل با دو ایوان عمود برهم است که گنبدی فیروزه ای و بسیار زیبا بر فراز آن قرار گرفته و در ورودی مجموعه هشت ستون سنگی به رنگ قهوه ای تعبیه شده است. اما با ورود به داخل مجموعه با فضای هشت ضلعی با سقفی بسیار بلند مواجه می شوید که قبر سعدی در وسط آن قرار گرفته است. این آرامگاه از جمله جاذبه های فرهنگی مذهبی شیراز به شمار می رود.
مقبره سعدی
سنگ قبر سعدی همان سنگ قبر نصب شده در دوره علی اکبر خان قوانم شیرازی است. دور تا دور دیوارهای هشت ضلعی با کاشی کاری معرق به زیبایی تمام آراسته شده و با ابیاتی از اشعار این شاعر بزرگ زینت داده شده است. در بخشی از آرامگاه نیز کتیبه ای که چگونگی ساخت مقبره را نشان می دهد تعبیه شده است. با عبور از ایوان بلند با رواق های زیبا به اتاقی می رسید که شوریده شیرازی دیگر شاعر توانای شیراز در آن به خاک سپرده شده است. حوض ماهی، حوض سکه، کتابخانه سعدی و چایخانه سنتی از بخش های دیگر این آرامگاه زیباست. در این آرامگاه زیبا علاوه بر سعدی بزرگ و شوریده شیرازی در طول سالیان گذشته بسیاری از بزرگان شعر و ادب شیرازی به خاک سپرده شده اند.
بنی آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی بدرد آورد روزگار دیگر عضو ها را نماند قرار
