گنبد قابوس یکی از معماری های دوره ی اسلامی است. این بنا در شمال شهر گنبد کاووس و 3 کیلومتری شهر قدیم جرجان است که مرکز حکومت آل زیار بوده است. این بنای تاریخی زیبا یادگاری از دوران شهر قدیم جرجان است. بنای تاریخی گنبد کاووس در سال 397 هجری قمری به دستور شمس المعالی بن وشمگیر که مشهورترین پادشاه آل زیار بوده ساخته شده است. بدنه گنبد قابوس کاملاً از آجرهای گلی مخصوص ساخته شده است. گنبد قابوس به 3 قسمت تشکیل می شود که عبارتند از پی، بدنه و گنبد مخروطی. پی گنبد قابوس از خاک سفت است و ارتفاع آن از زمین تا گنبد مخروطی 16 متر می باشد که گنبد آن با آجر گلی مخصوص دنباله دار ساخته شده است.
گنبد قابوس دارایی یک درب وروی 5 متری است که می توان به داخل آن رفت. از همه جالب تر این است گردشگران علاقه زیادی به خواندن شعر در این گنبد باستانی دارند زیرا معماری خاص بکار رفته در این اثر تاریخی سبب می شود که انعکاس صدای انسان زیباتر به گوش برسد. گنبد قابوس در طول عمر خود سه بار تعمیر شده است. معماری این گنبد طوری است که تا به حال با بزرگترین زلزله به آن هیچ آسیبی وارد نشده است. این گنبد بر روی یک تپه قرار دارد که دور تا دور تپه سرسبز هست و حصار کشی شده است. پایین تپه پارکی وجود دارد که می تواند برای استراحت جای خوبی باشد. جهت بازدید از گنبد قابوس باید بلیط ورودی تهیه کنید.
در چرایی ساخت این اثر زیبای تاریخی با معماری منحصر به فرد آن نظرات متعددی وجود دارد که یکی از این دلایل ایت است که از چنین بنای عظیمی برای نشان دادان قدرت و هنر وتفکر پادشاهی استفاده شده است.
