کاخ موزه باغچه جوق یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی استان آذربایاجان غربی است که در شش کیلمتری شهر ماکو و در نزدیکی روستای زیبای باغچه جوق قرار گرفته است. این کاخ که از دوره قاجار به یادگار مانده است در فاصله دو کیلومتری جاده بازرگان واقع شده و یکی از زیباترین کاخ های ایرانی است که متعلق به حاکم ماکو یا همان مرتضی قلی خان اقبال السلطنه ماکویی است. وی از سرداران مظفرالدین شاه قاجار بود که بیشتر با نام سردار ماکو شناخته می شود. وی تمایلات زیادی به عثمانی و روسیه داشت و از مخالفان جریان مشروطه محسوب می شد. سردار ماکو که از ثروت زیادی برخوردار بود در دوره حکومت رضا خان توسط فرمانده لشکر آذربایجان به حیله ای گرفتار زندان شده و اموالش توقیف شد و در نهایت در همان زندان دارفانی را وداع گفت.
کار ساخت کاخ باشکوه باغچه جوق که محل زندگی سردار ماکو بوده است در دوره حکومت پدرش تیمور پاشا خان آغاز می شود و در نهایت ساخت آن در دوران مرتضی قلی خان به پایان می رسد. بنابر برخی اسناد تاریخی ساخت بنا بین سال های 1313 تا 1324 هجری قمری صورت گرفته اما بنابر برخی اخبار کار تزئین این کاخ وسیع چیزی قریب به سی سال زمان برده است. کاخ تا سال 1353 ه.ش در اختیار وارثین بوده است تا اینکه در این سال توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری می شود. پس از انقلاب نیز بنا با تعمیراتی مرمت شده و در سال 1364 به عنوان کاخ موزه برای بازدید عموم بازگشایی می شود. این بنا در سال 1375 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
کاخ زیبای باغچه جوق تحت تاثیر گرایش سردار ماکو به روسیه دارای ترکیبی از معماری ایرانی و روسی است. با عبور از ورودی این کاخ که با انواع نقوش گل و بوته آراسته شده است وارد حیاطی سرسبز و درختکاری می شوید که در سال های اخیر بازسازی شده است. کاخ اصلی که در دو طبقه بنا شده است و دارای سقفی شیروانی است در همان نگاه اول شما را به یاد بناهای اروپایی می اندازد که در ساخت آن همانند اغلب بناهای دوره قاجار از اصل قرینه سازی بهره برده شده است. در کنار این کاخ زیبا ساختمانی سنگی و سفید قرار دارد که آشپزخانه عمارت بوده است. با عبور از پله های کاخ و داخل شدن در این عمارت زیبا تعدد اتاق های این عمارت و معماری داخلی آن نیز شگفت زده تان خواهد کرد.
عمارت از بخش های مختلفی همچون تالار آیینه، شاه نشین، اتاق چهره، تالار اصلی، اتاق ناهارخوری، اتاق خواب و .. تشکیل شده است. هر یک از این اتاق ها با انواع هنرهای زیبا آراسته شده اند در این بین تالار آیینه که با آیینه کاری های بسیار ظریفی آراسته شده و حوضی ستنگی در میان آن واقع شده است بسیار زیبا و چشم نواز است. علاوه بر آیینه کاری های خیره کننده گچ بری های بسیار ظریف و هنرمندانه انواع نقاشی های حیرت انگیز با مضامین مختلف، ارسی های زیبا، شیشه های رنگی، گلدان های حجاری شده، مجسمه های زیبا و.. از دیگر تزئینات فاخر این کاخ بسیار زیباست. در این کاخ می توانید لوازم خانه را نیز از نزدیک ببینید.
انواع پرده های زربافت، مبل های لوکس کاردست کشورهای اروپایی از بهترین و مرغوب ترین چوب ها، ظروف چینی و کریستال زیبا که اغلب کار هنرمندان اروپایی است، فرش های دستبافت نفیس، تخت خواب های زیبا، آیینه ها، لوسترها و .... تنها بخشی از دکوراسیون لوکس این کاخ است که نشان از اهمیت آن از نگاه صاحبخانه است. در طبقه اول عمارت نیز موزه ای برپا شده است که به نمایش پوشش مردان و زنان کرد و همچنین سایر اقوام ایرانی در طول تاریخ پرداخته و انواع سلاح های جنگی مربوط به سال های قبل و همچنین دوره قاجار و همچنین عکس های بسیاری از ماکو ر در کنار آثار تاریخی کشف شده از هزاره های قبل از میلاد را به نمایش گذاشته است. از دیگر بخش های بنا می توان به انبار، گلخانه، حمام و ... اشاره کرد.
