از دیگر آثار ملی ایران که در سال 1310 به ثبت رسید می توان به نیایشگاه آناهیتا اشاره کرد که واقع در استان کرمانشاه در شهر کنگاور و هم مسیر با مکان تاریخی هگمتانه تیسفون می باشد. معبد آناهیتا به عنوان اولین اثر ملی به ثبت رسیده است که دومین بنای سنگی را بعد از تخت جمشید به خود اختصاص داده است. ازآنجایی که این بنا زیر خروارها خاک دفع شده بود محل سکونت انسانها واقع شد ولی در سال 1347 سعی در خرید و تخریب منازل مسکونی شد تا این بنا به صورت کامل مورد کاوش و کشف قرار گیرد. آنچه  درحال حاضر از آن دوران مورد تخریب واقع نشده است مسجدی در شمال غرب بنا می باشد که همه ساله مورد استقبال مردم قرار می گیرد.

این بنای سنگی عظیم بر روی تپه ی کنگاور که ارتفاع 32 متر دارد ساخته شده است.معماری بنا برگرفته از شیوه ی سکوسازی یا صفه سازی هست که به صورت یک چهار ضلعی  به ابعاد 209 در242مترمی باشد .دورتا دور این چهار ضلع را دیواره هایی باجنس ملات و لاشه ی سنگی در برگرفته است  که در میان این دیوارها ضلع شمالی از ساختار متفاوت تری برخوردار است راه ورودی به این مکان به وسیله پلکان دو طرفه در ضلع جنوبی و پلکان یک طرفه ای که در ضلع شمالی تعبیه شده است می باشد.

 هم اکنون آنچه از این اثر تاریخی باقی مانده است ردیفی از ستون های سنگی به ارتفاع54.2 متر هست که برای ساخت این ستون ها از معادن اله دانه،قوره جیل،رستم آبادو چهل مران که در دو کیلومتری بنا هست استفاده شده بود.این ستون ها که دارای سرستون هایی به سبک دوریک هستند معماری بنا را به هنر یونانی و ایرانی نسبت داده اند. از ویژگی های منحصر به فرد معبد آناهیتا جوی های سنگی تعبیه شده در بنا هست که آب رودخانه را با درصد خاصی وارد آبگیر وسط معبد می کند. آب موجود در این آبگیر به صورت رفت و برگشت به دالانهای ساخته شده در چهار طرف معبد می رود و سرانجام دوباره به آبگیربرمی گردد. از زیبای های دیگر این بنا وجود سر چهار گاو در چهار طرف اضلاع می باشد که هنگام حرکت آب در این آبگیر ها می توان انعکاس عکس آنها رادر آب  دید .

معبد آناهیتا به عنوان یک آتشکده ساخته شده است وآن را به آناهیتا که نماد آب ، فراوانی،زیبایی و باروری بود تقدیم کرده بودند.در مورد کارکرد این اثر تاریخی اختلافاتی وجود دارد برخی بر این معتقدند که این مکان برای خوش گذرانی و شکار پادشاهان بوده است و برخی دیگر این مکان را ویژه ضیافت های شاهانه  و مهمانی های خاص دانسته اند.
این نیایشگاه که با گذر زمان دستخوش تغییراتی قرار گرفته است به همین دلیل در مورد تاریخ ساخت آن اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. طبق نظریه عده ای از کاوشگران این بنا در دوره ی پارتی ساخته شده است برخی دیگر آن را به دوران هخامنشیان منسوب می دانند وگروهی آن را به دوران سلوکیان نسبت می دهند ولی در حال حاضر هیچ کدام از این احتمالات مورد تایید واقع نشده است.