شهر اردبیل که به عنوان مرکز استان اردبیل شناخته می شود چندین موزه مختلف را در خود جای داده است. یکی از این موزه ها موزه مفاخر دینی اردبیل است. این موزه در محل خانه تاریخی میرفتاحی و در میدان امام حسین شهر اردبیل قرار گرفته است. خانه ای که در سال 1283 هجری قمری ساخته شده است و در سال 1390 ه.ق پس از هفت سال ساخت آن به پایان می رسد. با روی کار آمدن حکومت پهلوی این بنا در سال 1312 ه.ش به عنوان نخستین دبیرستان دخترانه شهر اردبیل به کار رفته است. چندین سال بعد و در فاصله سال های 1326 تا 1330 هجری شمسی نیز این دبیرستان به عنوان دبیرستان نظام شهر اردبیل مورد استفاده بوده است. خانه تاریخی میرفتاحی که متعلق به اواخر دوره قاجار است در سال 1381 ه.ش در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.

خانه تاریخی میرفتاحی توسط فرزندان یکی از تجار به نام اردبیل به نام حاج میرفتاح در یکی از قدیمی ترین محلات شهر اردبیل با نام تازه میدان یا قنبلان ساخته می شود. بنای اولیه 1700 مترمربع وسعت داشته و به سبک خانه های ایرانی دارای اندرونی و بیرونی بوده است. در این میان اندرونی 1100 مترمربع و بیرونی 600 مترمربع وسعت داشته است. بخش اندرونی عمارت محل سکونت حاج میر آقا و برادر وی میر محسن دو تن از فرزندان حاج میرفتاح بوده است که همه از روحیان به نام و تحصیل کرده آن دوران بوده اند. بخش بیرونی عمارت اما متعلق به حاج میرآقا بوده که جهت برگزاری روضه امام حسین (ع) و برگزاری آئین های دینی مورد استفاده قرار می گرفته است. متاسفانه بخش اندرونی بنا به مرور زمان تفکیک شده و از بین رفته است و تنها بخش بیرونی عمارت باقی مانده است.

آجرکاری، ارسی های زیبا، شیشه های رنگی و نقوش اسلیمی از جمله تزئینات به کار رفته در ساخت این بنای آجری است. عمارت بیرونی در سال 1382 توسط بازماندگان این خاندان بزرگ به سازمان میراث فرهنگی اهدا می شود و از آنجا که این خاندان بزرگ از علمای  بزرگ و تحصیلکرده شهر اردبیل بوده اند این خانه تاریخی آجری و زیبا به عنوان موزه مفاخر دینی اردبیل بازسازی و بازگشایی می شود. شهر اردبیل موطن علمای بزرگی بوده است و همین بهانه سبب شده تا برای ارج نهادن به مقام شامخ این علمای بزرگ و نمایش ریشه های عمیق باورهای دینی مردمان این دیار موزه مفاخر دینی اردبیل شکل بگیرد. در این موزه تابلوها، عکس ها و تندیس هایی از 57 عالم نامدار این دیار به نمایش گذاشته شده است. تابلوهای نقاشی کار استاد نقاش اردبیلی آقای حسن مردانه بوده و علاوه بر تصاویر علما که همه به درجه رفیع اجتهاد نائل آمده اند دست نوشته ها و یادگارهایی از این بزرگواران نیز به یادگار مانده است.