استان کردستان بناهای تاریخی و جاذبه های دیدنی بسیاری را در دل خود جای داده است. یکی از این بناهای تاریخی عمارت تاریخی خسروآباد یا عمارت خسرویه است که در بلوار شبلی شهر سنندج قرار گرفته است. عمارت در ابتدا توسط فردی با نام امان الله خان اردلان در سال 1223 هجری قمری در قالب مجموعه ای از باغ و عمارت با مساحت 6000 مترمربع ساخته شده است. امان الله خان والی کردستان و از حکام اردلان این دیار بوده است. اردلان ها یکی از طوایف بزرگ و تاثیرگذار کرد بوده اند که سالیان متوالی حکومت بر نواحی کردستان را در دست داشتند. این عمارت در واقع مقر حکومت والیان اردلان کردستان بوده است و پس از امان الله خان به مسند حکومت خسروخان فرزند وی مبدل می شود. از انجایی که امان الله خان این عمارت را از ابتدا برای فرزند خود خسرو خان بنا کرده بود عمارت با نام خسرویه و خسروآباد به شهرت می رسد.
برخی کارشناسان بر این باورند که در ابتدا کوشکی از دوران زندیه در این مکان وجود داشته است که امان الله خان آن را بازسازی کرده و بخش هایی از آن را گسترش داده است تا عمارت کنونی شکل گرفته است. پس از امان الله خان نیز بخش های متعددی به این مجموعه افزوده شده است. با عبور از درب ورودی عمارت وارد حیاطی مصفا خواهید شد که جوی آبی در میان آن روان است. در دو طرف جوی درختانی کهنسال و بلندبالا به چشم می خورند که منظره زیبایی را بوجود آورده اند. جوی در انتها شما را به حوضی صلیبی شکل می رساند که منظره زیبایی را به وجود اورده است. قدیمی ترین بخش این عمارت در ضلع شرقی حیاط قرار دارد که با ایوانی ستون دار و زیبا شناخته می شود و به نظر می رسد که از دوران زندیه به یادگار مانده است و بیشتر با نام قصر شناخته می شود.
آنچه در ابتدا در ضلع شرقی عمارت قرار داشته تنها یک برجک و بارویی ساده بوده است اما بنای زیبایی که هم اکنون با ایوانی ستون دار مشرف به حیاط و گچ بری های شکوهمند می بینید همه متعلق به دوران قاجار و امان الله خان بوده است. ارسی های زیبا، درب های گره چینی شده، شیشه های رنگی، گچبری های زیبا و آجرچینی از جمله تزئینات به کار رفته در این عمارت شکوهمند است. آنطور که به نظر می رسد عمارت سردری شکوهمند داشته است که متاسفانه تخریب شده است. این عمارت علاوه بر بناهای شکوهمند اصلی دارای حمام، اتاق دربانان و محل اقامت مستخدمین نیز می باشد. در طبقه سوم بنای شکوهمند ضلع شرقی شما می توانید حوضی زیبا با فواره ای شکوهمند را از نزدیک ببینید که منظره بسیار زیبایی را خلق کرده است.
عمارت در سال 1275 هجری شمسی توسط وارث به خاندان صادق وزیری فروخته می شود. باقی بناهای عمارت که در اضلاع شمال غربی، شمال شرقی، جنوب غربی و جنوب شرقی به چشم می خورد متعلق به بعد از واگذاری عمارت است که در اواخر دوران قاجار و پهلوی به این عمارت افزوده شده اند. این عمارت در نهایت در سال 1373 هجری شمسی توسط میراث فرهنگی خریداری می شود. در این عمارت کتیبه ای قرار دارد که نام فتحعلی شاه قاجار و امان الله خان اردلان به تاریخ 1223 هجری قمری در ان ذکر شده است. مراسم ازدواج پسر امان الله خان و دختر فتحعلی شاه نیز در همین عمارت برگزار شده است.
