در میان هنر ایرانیان که از دیرباز وجود داشته و نشان دهنده سبک زندگی، هوش و ذکاوت ایرانیان بوده است، هنر اصیل معماری به گونه ای بوده است که هیچ کجای دنیا مشابه دنیا پیدا نمی شود. در صورتی که قصد دارید به ایران باستان سفری داشته باشید و با فرهنگ و هنر ایرانیان به خصوص در زمینه معماری بیشتر آشنا شوید میتوانید به بناهای تاریخی همچون بنای باغ پهلوان پور مهریز سفر کنید. این بنا به دستور تاجر و پهلوان درگذشته یزدی، مرحوم پهلوان پور ساخته شده و امروز مورد بازدید عموم گردشگران میباشد.
باغ پهلوان پور مهریز که در اواخر دوران قاجاریه در شهرستان مهریز واقع در استان یزد ساخته شده است یکی از قدیمی ترین و زیباترین بناهای تاریخی این شهر به شمار میرود که تشکیل شده از چندین بخش مرکزی که شامل مجموعه ورودی و ساختمان کوشک میشود، بخش غربی که بنای زمستانخانه در آن ساخته شده است، بخش جنوب شرقی که برج گلین از آثار فاخر آن به شمار می رود و بخش جنوبی که کارگاه های قالی بافی و ریسنگی، اصطبل و انبار در آن قرار دارند ساخته شده است. شاهکار معماری ایرانی در ساخت قنات حسن آباد از این باغ عبور کرده و در واقع این باغ هر دوازده روز حقابه خود را از میان آب این قنات برداشت میکند تا علاوه بر زیبایی های معماری، گردشگران بتوانند هنر و سلیقه ایرانیان در به کار گیری نباتات را مشاهده نمایند.
در کل میتوان گفت که باغ پهلوان پور مهریز به دلیل اینکه خیلی قدیمی نیست آثار تخریب آن چنانی در آن دیده نمیشود ولی به دلیل سبک معماری کوشکی که در آن به کار گرفته شده است گویی که این بنا از چند صد سال پیش در میان این شهر قرار گرفته بوده است.
ساختمان کوشک را میتوان به عنوان زیباترین بنا در این مجموعه عنوان نمود که از سه سطح یا دو و نیم طبقه ساخته شده است و به دلیل گذر آب از میان آن، زیبایی آن دو چندان شده است. همچنین بنای زمستانخانه به گونه ای طراحی و ساخته شده است که ساکنین این باغ بتوانند در فصل زمستان راحت تر زندگی کرده و گزندی از سرما نبینند. محل زندگی خدمع و اصطبل ها هم در شمال این باغ قرار گرفته است.
