امام زاده اسماعیل(ع) یکی از بناهای متبرکه و تاریخی بسیار زیبای شهر اصفهان است. این بقعه متبرکه بنابر شجره نامه های موجود در داخل امام زاده و نظر کارشناسان متعلق به امامز اده اسماعیل است که با دو یا سه واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می رسد. امام زاده اسماعیل در کنار شعیای نبی به خاک سپرده شده است. ایشان یکی از پیامبران بنی اسرائیل و عهد عتیق بوده است. به نظر می رسد در دوران قبل از اسلام مقبره ای بر بالای مزار این پیامبر الهی وجود داشته که به فرمان امام علی (ع) به عنوان مسجد گسترش داده شده و مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین مسجد شعیا نخستین مسجد شهر اصفهان محسوب می شود. کتیبه ای به تاریه 1112 ه.ق در دیوار آرامگاه شعیای نبی قرار گرفته که در زمان شاه سلطان حسین کتابت شده است و بیان می کند که این مسجد وسیع ترین مسجد اصفهان بوده و یک بار هم توسط آلب ارسلان مرمت شده است.
بنای مسجد دچار آسیب شده و در دوران سلجوقی مورد بازسازی و گسترش قرار گرفته و قسمت هایی همانند مناره ها به آن افزوده می شود. در دوران صفوی رواق ها و صحن ها ساخته می شود و بنای امام زاده گسترش می یابد. کتیبه ای بر سر در رواق قرار گرفته که در آن با خط ثلث زیبایی که کار دست استاد خطاط محمدرضا امامی است از شاه صفی، ششمین پادشاه صفویه به تاریخ 1041 ه.ق نام برده شده است. بنای مسجد و امام زاده با یک دهلیز به یکدیگر متصل شده است. دربی چوبی و بسیار زیبا آراسته به هنر منبت کاری و کنده کاری نیز در ورودی این دهلیز قرار دارد که بر سر در آن کتیبه ای با خط خوش قرار گرفته است. این درب زیبا در زمان حکومت آل مظفر نصب شده و کتیبه بالای در نیز از شاه سلطان حسین صفوی و تعمیرات انجام گرفته در بازسازی بنا سخن به میان آورده است. بر روی مقبره ضریحی بسیار زیبا و چوبی قرار گرفته است که متعلق به دوره قاجار است. کتیبه ای نیز دور تا دور مقبره به چشم می خورد که متعلق به سال 1111 ه.ق است و به صورت گچ بری شده با خط زیبای نستعلیق کار دست استاد صالح اصفهانی است.
در داخل بقعه نقاشی هایی بسیار زیبا به صورت لایه چینی و قاب بندی و نقاشی هایی دیواری با مضامینی همچون کمک امام علی(ع) به نیازمندان و یا تصاویر فرزندان ایشان به چشم می خوررد که بسیار چشم نواز است. داخل سقف با نقاشی هایی بسیار زیبا و مقرنس کاری ها و گچ بری های ظریف آراسته شده است. در صحن امام زاده دو ظرف سنگی بسیار بزرگ قرار دارد که بر روی یک پایه مربع شکل قرار گرفته اند. این ظروف سنگی که سنگابه نامیده می شود با صلواتی بر چهارده معصوم و نقوش گل و بلبل کنده کاری شده آراسته شده اند. یکی از این ظروف متعلق به سال 1049 ه.ق است و توسط فردی با نام بانو شاهمیر وقف شده است. زینب النسا بیگم فرزند شاه اسماعیل صفوی و محمد هادی میر لوحی از علمای طراز اول اصفهان نیز در جوار این امام زاده به خاک سپرده شده اند.
